“Para Vakıfları” Semineri

0
2543

Seminerleri (SİEFS) serisinin ikincisi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde gerçekleştirildi.

İlahiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Süleyman Kaya’nın “Para Vakıflarının Nakit İşletme Yöntemlerinin Meşruiyeti” başlıklı seminerine İlahiyat, İşletme ve İktisadi ve İdari Bilimler Fakültelerinden öğretim üyeleri ve araştırma görevlileri katıldı. Doç. Dr. Kaya, konuşmasında öncelikle vakıfların nakit işletirken kullandıkları yöntemlere değindi. Bu noktada muamele-i şer‘iyye ve bey bi’l-istiğlâlin en yaygın kullanılan yöntem oldukları, buna mukabil belgelerde mudarebe ve bidaa gibi yöntemlerin kullanıldığına dair bir örneğin henüz tespit edilemediğine işaret etti.

Muamele-i şer‘iyye’nin kredi verirken haram olan faizden kurtulmak için tahakkuk edecek fazlalığın satım akdinden kaynaklanmış olmasını sağlamak üzere yapılan işleme dendiğini ifade eden Kaya, Muamele-i şer‘iye’nin farklı şekillerde yapılmakla birlikte, hepsinin ortak noktasının; araya bir satım işlemi sokulmak suretiyle, ileride ödenmek üzere borçlanılan miktarın satımdan kaynaklanmış olmasını sağlamak olduğunu vurguladı. Devamında  Bey bi’l-istiğlâlakdi’nin bey‘ bi’l-vefânın Osmanlı döneminde geliştirilmiş bir türü olduğunu, Bey‘ bi’l-istiğlâl’in ise aynı akde ilaveten kiraya verme şartının eklenmesi ile yapıldığını söyledi. Kaya konuşmasının sonunda Osmanlı döneminde bu yöntemlerin meşruiyetinin ciddi tartışma konusu olmamasının, Osmanlı öncesi Hanefi otoritelerin bu uygulamayı meşru görmüş olmalarına bağlanabileceğini söyledi.