İktisadi Düşünce, Kurumsal İktisat ve İslam Ekonomi Doktrini

0
2415

Sakarya Üniversitesi İSEFAM tarafından “İktisadi Düşünce, Kurumsal İktisat ve İslam Ekonomi Doktrini” başlıklı bir seminer düzenlendi.

SAÜ İSEFAM (İslam Ekonomisi ve Finansı Uygulama ve Araştırma Merkezi) Seminer Salonunda gerçekleştirilen seminere Muş Alparslan Üniversitesi Dr. Öğr. Üyesi Adem Levent konuşmacı olarak katıldı. İki gün süren seminerin ilk gününde “İktisadi düşünce ve Kurumsal İktisat” konuları ele alındı.

Konuşmasına iktisat biliminin gelişim süreci ile başlayan Adem Levent, bu süreçte rol alan aktörleri ve iktisada bıraktıkları eserlerin içeriklerini anlattı. İktisat bilmenin insan davranışlarını ve toplumsal yapıyı anlamaktan geçtiğini ifade eden Dr. Öğr. Üyesi Adem Levent, Adam Smith’in 15’inci ve 18’inci yüzyıllar arasında insan davranışlarını kişisel çıkar, iş bölümü ve merkantilizm eleştirisi gibi daha teknik boyutlarda ele aldığını, Smith’in bu çağda iktisadi düşünceyi en çok etkileyen ve yapı taşlarını hazırlayan bir düşünür olduğunu anlattı.

‘Politik iktisat’ kavramının tanımını yapan Dr. Öğr. Üyesi Levent, kavramın daha çok gündelik yaşamın pratik sorunları üzerinde etkin olduğuna dikkat çekti. Levent, “Batı Avrupa’da yaşanan merkantilist tecrübeye karşı ortaya çıkan milli devletlerin zengin olma çabalarının, serbest çözümlerle gerçekleşeceğini düşünen Adam Smith, insan davranışlarını bu bağlamda yorumlayınca ‘doğal özgürlük sistemi’ adlı kuramın öncüsü olur ve iktisat bilimi bu noktada ortaya çıkar” şeklinde konuştu.

İktisat biliminin liberal düşüncenin bir ürünü olduğunu söyleyen Adem Levent, “Adam Smith’ten farklı olarak marjinalist bir devrim gerçekleştiren Carl Menger, Leon Walras ve Alfred Marshall gibi düşünürler, İskoç aydınlanması olarak geçen politik iktisat terimini politik-ekonomik iktisat olarak değiştiriyor. Albert O. Hirschman’ın  ‘tutkular ve çıkarlar’ adlı marjinalist devrimin ekonomik geçişini anlattığı kitapta, kapitalizmin ortaya çıkışının bir başka ideolojinin zaferi şeklinde düşünülemeyeceği, devrimin insan davranışları üzerinde batı düşüncesi içinde yaşanan bir değişim sonrasında ortaya çıkan bir süreç olduğunu söyler” ifadelerini kullandı.

Konuşmasının devamında Batı düşüncesi içinde felsefenin bilimlere evrilmesi ile beraber iktisat biliminin de bundan etkilendiğini belirten Dr. Öğr. Üyesi Levent, dönemin ünlü düşünürü Descartes’ın kesinlik arayışının iktisada yansımalarını, iktisat ve fizik arasındaki ilişkinin nasıl başladığını ve 19’uncu yüzyıl iktisadi ve felsefi yaklaşımların birbirlerine olan etkisini anlattı.

Dr. Öğr. Üyesi Adem Levent, seminerin ikinci oturumunda heterodoks iktisat okullarını ele aldı. Bu bağlamda kurumsal iktisat çerçevesinde İslam ekonomisine yöneltilen eleştirileri ele alan Levent, doktrini eleştirenlerin ne kurumsal iktisadı, ne de İslam ekonomisini tam olarak anlayabildiklerini ifade etti.

Kaynak: Haber SAÜ – MT

Konuyla ilgili okunan kaynaklara aşağıdaki linklerden ulaşabilirsiniz.

  1. https://www.academia.edu/38699286/Homo_economicus_rasyonel_birey_ve_ortodoks_iktisat
  2. https://insanvetoplum.org/sayilar/9-1/m0288