Prof. Dr. Asutay: Alternatif Bir İslam Ekonomisi Mümkün
Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü ve SAÜ Politik Ekonomik Sosyal Araştırmalar Merkezi’nin düzenlediği panelde konuşan Durham Üniversitesi İslami Finans Program Direktörü Prof. Dr. Mehmet Asutay, önemli açıklamalarda bulundu.
Panelin açılışında söz alan SAÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Fatih Savaşan, Sakarya Üniversitesi olarak “İslam Ekonomisi” ve “İslami Finans” konularından Türkiye’de yaşanan gecikmeyi aşmak için bu alanlarda ciddi çalışmalar yaptıklarını ve bu kapsamda “İslam Ekonomisi ve Finans Araştırma Merkezi’nin kurulduğunu söyledi.
Sadece Sakarya Üniversitesi’nden değil çevre illerden de öğrenci ve akademisyenlerin dinleyici olarak katıldığı panelde daha sonra kürsüye gelen Prof. Dr. Mehmet Asutay, alternatif ekonomik sistem olarak sadece İslam’ın değil tüm kadim geleneklerin özgün modeller üretme potansiyeli taşıdığını ifade etti.
Prof. Dr. Asutay, moral ekonomi olarak adlandırdığı, Neo Liberal ekonomik sisteme alternatif olabilecek söz konusu ekonomik sistemin sadece faizin ortadan kaldırılmasından ibaret olmadığını ifade ederek, toplumun tüm kesimlerine hitap edecek ve insanı merkez alacak bir sistemden bahsedildiğini hatırlattı. Böyle bir modeli üretebilecek unsurların İslam’da var olduğunu belirten Prof. Dr. Asutay, İslam ekonomisi olarak adlandırılabilecek bir modelin mutlaka insan odaklı olması gerektiğini vurgulayarak, modelin insanın ve toplumun gelişimini esas alması gerektiğine değindi.
Günümüzde “İslami Bankacılık” veya “İslami Finans” olarak adlandırılan kurumların ciddi bir başarı gösterdiğini ve bunun göz ardı edilemeyeceğini, hatta Kapitalizme ciddi eleştiri getirmeye başlayan İngiliz ve Vatikan Kiliselerince bile dikkate alındıklarını dile getiren Asutay, ancak bu kurumların İslam ekonomik sisteminin sadece bir parçası olabileceklerini vurguladı. Özellikle 2000’li yıllardan sonra bu kurumların tamamen ticarileştiklerini ve bu özellikleri ile istihdamı geliştirmek, toplumsal kalkınmaya katkıda bulunmak gibi özelliklerini yitirme riski taşıdıklarını vurgulayan Asutay, İslam ekonomisinin “bankacılığın İslamileştirilmesine” indirgenemeyeceğini savundu.
Prof. Dr. Mehmet Asutay, bugün dünyada politik çoğulculuğun kabul görmekle birlikte ekonomik anlamda bunun imkânsız gibi lanse edildiğini kaydederek, farklı kültürlerin farklı üretim –tüketim ilişkileri geliştirmelerinin daha doğru olacağını söyledi.
Çevre krizi, gelişmiş Batı ülkelerinde bile bitmeyen fakirlik gibi Neo Liberal politikalarla sona ermeyen krizlerin farklı üretim tüketim ilişkileri, farklı bir ekonomik sistem tahayyülünü mecbur kıldığını belirten Asutay, bu anlamda sadece İslam Dünyası’nda değil, Güney Amerika’da da özgün modellerin ortaya çıkma eğilimi gösterdiğini hatırlattı. Kapitalizm ve Sosyalizm dışında bir ekonomik sistemin olmasının imkânsız olduğuna dair algıya yönelik eleştirilerini sürdüren Prof. Dr. Mehmet Asutay, konuşmasının sonunda İbn-i Haldun’a atıfta bulunarak, ekonomik gelişme için toplumsal gelişmenin gerekli olduğunu söyledi. Prof. Dr. Asutay, bunun gerçekleşmesinin koşulunun sosyal adaleti sağlamaktan geçtiğini de sözlerine ekledi.
