Sakarya Üniversitesi İslam Ekonomisi ve Finansı Uygulama ve Araştırma Merkezi (İSEFAM) tarafından düzenlenen çalıştaylar serisinin onikincisi, “Klasik Fıkıhta Garar ve Günümüzdeki İktisadi İşlemlere Etkisi” başlığıyla 12 Aralık Çarşamba günü Sakarya Üniversitesi Rektörlük Senato Salonu’nda gerçekleştirildi. Çalıştayın açılış konuşmasında İSEFAM Müdürü Doç. Dr. Süleyman Kaya, tüm misafirlere teşriflerinden dolayı teşekkür etti. Ayrıca açılış konuşmasını yapan Sakarya Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Fatih Savaşan, İSEFAM gibi araştırma merkezlerinin çalışmalarının önemine değinerek bu tür çalışmaları takdirle karşıladıklarını ve bu konuda desteğe hazır olduklarını ifade etti.
Çalıştayın ilk oturumunda İSEFAM Araştırma Görevlisi İsmail Bektaş, klasik fıkıhta gararın mahiyeti ve sonuçlarını anlattı. Bu bağlamda klasik fıkıh eserleri çerçevesinde gararın farklı tanımlarını ele alan Bektaş, garar ile cehalet ve garar ile faiz ilişkisine de değindi. Ayrıca satım akdinin unsurlarında garar bulunması durumunu ayrıntılı şekilde değerlendirerek klasik fıkıh çerçevesinde konuya ışık tuttu. İlk tebliği müzakere eden Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Soner Duman, klasik fıkıhtaki garar yasağını İslam’ın “malın korunması” ilkesi çerçevesinde değerlendirdi.
Sakarya Üniversitesi Teknokent Müdürü Prof. Dr. Şakir Görmüş’ün oturum başkanlığını yaptığı ikinci oturumda Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nden Dr. Öğr. Üyesi Necmettin Güney, türev işlemlerde garar konusuna değindi. Bu çerçevede gararın günümüzde en yoğun yansıdığı alanların sigorta ve türev ürünler olduğunu ifade etti. Spot ve türev piyasaların genel tanımı ile giriş yapan Güney, söz konusu piyasalarda belirsizliğin hangi hususlarda söz konusu olduğunu anlattı. Ayrıca Güney, türev piyasası ürünlerini klasik fıkıhtaki madumun satışı ile kabz edilmeyen malın satışı gibi gararlı satışlar çerçevesinde değerlendirdi. Tebliğin müzakeresini yapan İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Abdullah Durmuş, selemin söz konusu işlemlere alternatif olup olamayacağı konusunu gündeme getirdi. Ayrıca bu bağlamda reel sektörde risk yönetimine ihtiyaç olduğu, bu ihtiyacın helal yoldan nasıl giderilebileceği meselesinin önemine değinildi.
Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi emekli Öğretim Üyesi Prof. Dr. Rahmi Yaran başkanlığında gerçekleştirilen üçüncü oturumda İSEFAM Araştırma Görevlisi Nazan Lila, kabzın gerçekleşmemesine bağlı satım akdinde garar konusunu ele alarak günümüz online alışverişlerinde belirsizlik bulunan durumları değerlendirdi.
Kocaeli Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Abdullah Kahraman başkanlığında gerçekleştirilen son oturumda ise Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Hacak, konuya garar yasağının mahiyeti ve kapsamıyla ilgili yeni bir yaklaşım getirdi. Bu çerçevede Kara Avrupası hukuk sisteminin bilinmesi ve İslam hukukuyla mukayeseli olarak değerlendirilmesi, ayrıca fıkıh eserlerinin tümel olarak ele alınması gerektiğine değindi. Bu bağlamda garar kavramının, akdin butlanına sebep olan belirsizlik durumlarına hasredilmesi gerektiğini ifade etti.
Toplam dört oturumdan meydana gelen çalıştaya yoğun katılımın olduğu görüldü. Çalıştay, katılımcılara katılım belgelerinin takdimi ile son buldu.
